Terapia manualna to ogólne określenie dla zestawu metod i technik zajmujących się diagnostyką i leczeniem odwracalnych zaburzeń funkcjonalnych układu ruchu (stawów, mięśni, powięzi, więzadeł). Ponieważ badanie i leczenie wykonywane jest rękoma terapeuty, ten sposób pracy określono mianem „terapii manualnej”.

Terapia rozpoczyna się od przeprowadzenia dokładnego wywiadu i badania pacjenta. Za pomocą specjalistycznych testów terapeuta szuka przyczyny bólu lub dysfunkcji, która często znajduje się z dala od miejsca, w którym odczuwamy objawy.

Następnie zależnie czy przyczyną  jest nerw, staw, mięsień czy więzadło, terapeuta stosuje odpowiednią metodę leczenia:

• •  mobilizacje (oddziaływanie na stawy w celu poprawy i zwiększenia ruchomości w stawach – trakcje, ślizgi),
• •  manipulacje (to technika szybka, przede wszystkim uruchamiająca staw, której często towarzyszy tzw. kliknięcie lub chrupnięcie w stawie),
• •  masaż (oddziaływanie na tkanki miękkie:  skórę, mięśnie, powięzie, nerwy, wiązadła ,ścięgna, okostną, organy wewnętrzne),
• •  stretching (rozciąganie),
• •  neuromobilizację (to techniki służące przywróceniu prawidłowej ruchomości nerwów).
• •  Ponadto pacjent otrzymuje wskazania dotyczące czynności życia codziennego, m.in. najlepszej pozycji do spania, siedzenia, podnoszenia ciężkich przedmiotów, unikania sytuacji stanowiących zagrożenie dla stanu zdrowia pacjenta itp.

Kompleksowa terapia przewiduje również zalecenia dla pacjenta do wykonywania ćwiczeń w domu i/lub w pracy, zmierzających do zminimalizowania prawdopodobieństwa wystąpienia nawrotów.

Korzyści terapii manualnej:

• •  jest fizjologiczną metodą leczenia, likwiduje źródło choroby,
• •  skraca czas leczenia,
• •  zwiększa sprawność ruchową,
• •  zmniejszenie lub wyeliminowanie zapalenie tkanek miękkich,
• •  szybszy powrót do normalnej aktywności i pracy,
• •  uniknięcie przewlekłej farmakoterapii oraz jej skutków ubocznych,
• •  może  być  stosowana  przez  pacjenta  w  domu

Wskazania do terapii manualnej:

• •  bóle głowy, migreny
• •  bóle kręgosłupa
• •  skrzywienia kręgosłupa
• •  zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa i kończyn
• •  wady postawy
• •  drętwienie kończyn
• •  ograniczenia zakresów ruchu w stawach m.in. po urazach, złamaniach, zwichnięciach, skręceniach, zabiegach operacyjnych
• •  rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego i tylnego, uszkodzenie  łąkotek
• •  nerwobóle
• •  stany napięcia mięśni
• •  przemęczenie
• •  zaburzenia snu
• •  paluch koślawy tzw. hallux valgus

Przeciwwskazania terapii manualnej:

• •  czynne procesy nowotworowe i gruźlicze
• •  świeże złamania czy też rozległe urazy skóry
• •  ostre stany zapalne
• •  stan po przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego w obrębie kręgosłupa wyklucza manipulację operowanego odcinka
• •  zapalenie stawów
• •  niewydolność krążenia mózgowego
• •  poważne zaburzenia internistyczne